Leeswijzer
In het verleden hebben naar schatting 15.000 tot 20.000 vrouwen in Nederland hun kind ter adoptie moeten afstaan. Op deze pagina vind je algemene informatie over afstandsdossiers en de verschillende mogelijkheden om te zoeken naar afstammingsinformatie. Via de lijst met moederhuizen kun je per provincie zoeken naar informatie over specifieke huizen en/of organisaties.
Zoektocht naar afstammingsinformatie
Rondom de afstand ter adoptie werd in het verleden in de meeste gevallen het een en ander vastgelegd. Van deze gegevens is vaak een dossier opgebouwd, een afstandsdossier en/of een adoptiedossier. Niet van alle dossiers is bekend waar ze worden bewaard. Daarnaast is ook op andere manieren voor betrokkenen belangrijke informatie vastgelegd, bijvoorbeeld over het verblijf in een tehuis.
Voor zowel moeder als kind kan het waardevol zijn om deze informatie in te zien, het kan antwoord geven op vragen over het verleden waar mensen soms al decennia mee rondlopen. Om nog meer geadopteerden en afstandsmoeders toegang te verlenen tot afstammingsinformatie, is Fiom in 2021 begonnen met een archiefonderzoek naar afstandsdossiers en overige documenten met informatie. De resultaten van het onderzoek delen we online. Het overzicht is nog niet volledig. We proberen het overzicht de komende jaren zo veel mogelijk aan te vullen.
In welke documenten kun je zoeken naar afstammingsinformatie?
Het afstandsdossier gaat over de afstandsmoeder en haar voornemen om afstand te doen ter adoptie. Het bevat informatie over de procedure die de afstandsmoeder heeft gevolgd, haar omstandigheden en overwegingen. Het afstandsdossier is samengesteld door de medewerker van de instelling die de vrouw begeleidde. Soms werd de vrouw begeleid door iemand van het huis waar ze verbleef, vaker door iemand van een organisatie van buiten, bijvoorbeeld de Hendrik Pierson Stichting of de F.I.O.M. Als het kind is geboren in de instelling waar de moeder verbleef, staat er soms ook informatie in het afstandsdossier over de eerste maanden van het leven van het kind.
Het adoptiedossier gaat over de opname van het kind in het adoptiegezin. Het is gericht op het kind en de adoptieouders. Het adoptiedossier bevat altijd informatie over de procedure die de adoptieouders hebben gevolgd tot de adoptie. Daarnaast kunnen er andere persoonlijke documenten te vinden zijn, zoals de verslaglegging over moeder en/of kind door het (kinder)tehuis. Het opvragen van een adoptiedossier gaat via de Raad voor de Kinderbescherming.
Verblijfsinformatie is de informatie die is opgetekend door de medewerkers van een tehuis over het verblijf van de moeder en/of het kind. Dit kan bijvoorbeeld de vorm hebben van aantekeningen op kaarten, in schriftjes of in mappen/dossiers. We hebben op elke pagina van de huizen vermeld wat er bekend is over de verblijfsinformatie van dat specifieke huis.
Zoeken via Fiom
Fiom beheert afstandsdossiers van verschillende instellingen en organisaties. Inzage in dossiers is gratis. We lichten toe welke dossiers je bij ons kunt inzien en kunnen je doorverwijzen naar andere organisaties waar je wellicht je dossier kunt inzien. Op onze website vind je meer informatie over zoeken via Fiom:
Dossiers kunnen bij andere instellingen liggen
Soms werd de vrouw rondom de zwangerschap begeleid door iemand van het huis waar ze verbleef, vaker door iemand van een organisatie van buiten, bijvoorbeeld de Hendrik Pierson Stichting of de F.I.O.M. Kun je geen informatie vinden bij het huis waar moeder verbleed? Dan kun je op het Fiom aanmeldformulier voor dossierinzage aangeven dat je naar het dossier van een andere organisatie zoekt. We denken graag met je mee of er nog andere zoekmogelijkheden zijn. Het aanmeldformulier is te bereiken op deze webpagina’s:
De dossiers van de Raad voor de Kinderbescherming
De Raad voor de Kinderbescherming speelt een centrale rol bij afstand en adoptie. Hun dossiers kunnen informatie over zowel afstandsmoeder, het afgestane kind als het adoptiegezin bevatten. Inzage is altijd onder begeleiding op locatie, zij sturen geen dossiers op. Opvragen van kopieën uit het dossier is mogelijk. De Raad voor de Kinderbescherming informeert de moeder als een kind informatie wil inzien.
Wil je dossierinzage? Stuur dan een mail naar: afstamming@rvdk.nl
Meer informatie van de raad van kinderbescherming
De dossiers van de Rechtbank
De rechtbank bewaart rapportages en uitspraken, zoals het adoptievonnis: het vonnis van de rechtbank waarin de adoptie wordt uitgesproken. Dit kan soms een bron van informatie zijn voor het vinden van gegevens om verder mee te zoeken. In het adoptievonnis staat basisinformatie, zoals waar de adoptie is uitgesproken, wanneer dit gebeurd is en welke partijen betrokken waren.
Het adoptievonnis of adoptiedossier dat gaat over binnenlandse adoptie ligt in principe de eerste 20 jaar bij de rechtbank die de adoptie uitgesproken heeft. Dat is de rechtbank in de plaats of regio waar de adoptieouders woonden toen ze adopteerden. Daarna worden alle rechtbankuitspraken overgebracht naar de provinciale archieven, tegenwoordig de regionale historische centra, waar het onbeperkt bewaard blijft. Rechtbanken bepalen zelf wanneer zij dit precies doen, waardoor dit per rechtbank kan verschillen. Je kunt het beste zelf contact opnemen met de rechtbank waar de adoptie (vermoedelijk) is uitgesproken om te vragen waar de stukken bewaard worden.
Gemeentelijke Basis Administratie
Soms zijn de stukken onvindbaar. Dan kan het helpen uit te zoeken of er iets aangetekend is op de achterkant van je persoonskaart bij de Gemeentelijke Basis Administratie. Daar staan vaker aan een ambtenaar doorgegeven wijzigingen genoteerd. Dit hoeft niet bij alle adopties het geval te zijn, maar het kan de moeite waard zijn om te checken.
In de jaren ’90 zijn de gegevens van de persoonskaart gedigitaliseerd, daarbij is niet altijd alle informatie van de kaart in het systeem overgenomen. Neem contact op met de gemeente waar je woont voor het opvragen van je persoonskaart. We kennen een voorbeeld van een geadopteerde die daar een nummer gevonden heeft wat te herleiden was naar het rechtbankdossier en de bewaarplek ervan.
Geboren of bevallen in de regio Amsterdam of Utrecht?
Ben je geboren of bevallen in de regio Amsterdam of Utrecht? Naast de informatie die we beschrijven per huis of organisatie zijn er meerdere mogelijkheden voor het vinden van dossiers. Vind je het bij de een niet, probeer het dan bij een van deze andere.
Voor Amsterdam
Het Stadsarchief Amsterdam meldt het volgende: ‘Bent u geadopteerd en in Amsterdam of Amstelveen geboren? Dan is de kans groot dat het Stadsarchief dossiers bezit die u meer kunnen vertellen over uw biologische ouders. Neem contact met ons op via stadsarchief@amsterdam.nl en wij gaan graag voor u op zoek.’ In deze video vertelt Stadsarchiefmedewerker Eric Heijselaar aan Smita James over hoe zo'n zoektocht in zijn werk gaat.
Contactgegevens Amsterdam
- Stadsarchief Amsterdam: stadsarchief@amsterdam.nl
- Fiom Amsterdam/Altra: fiom@altra.nl of 020-5201670
- Stichting Fiom: afstamming@fiom.nl
Contactgegevens Utrecht
- Fiom Utrecht: info@fiomutrecht.nl of 030-2361761
- Stichting Fiom: afstamming@fiom.nl
Regels voor toegang tot persoonlijke informatie
De meeste organisaties hebben regels voor de toegang tot persoonlijke informatie. Zo kan een organisatie bijvoorbeeld eerst aan de moeder vragen of ze bezwaar heeft tegen inzage in haar afstandsdossier.
Contactregister Nederlandse kindertehuizen
Heb je in het verleden in een Nederlands kindertehuis gewoond of gewerkt? Via het contactregister Nederlandse kindertehuizen proberen we bewoners en medewerkers van kindertehuizen en moederhuizen met elkaar in contact te brengen.
Lijst van moederhuizen in Nederland
Noord-Holland
Janna Kinderhuis/ Jannahuis/ Stichting Jannahuis
De Hubertusvereniging Amsterdam/ St. Hubertus
Bureau voor Ongehuwde Moeders / BAO - Bureau Alleenstaande Ouders
Dossiers van Bevrijdingskinderen Amsterdam
F.I.K.A. - Federatie van Instellingen voor Kinderbescherming Amsterdam
Zuid-Holland
Gereformeerd Burgerweeshuis Rotterdam
Huize Maria Magdalena/ R.K. Doorgangshuis te Overschie/ Huis ter Schie
Moederhuis Rotterdam/ Moederhuis van het Leger des Heils/ Moederhuis aan de Oostmaaslaan
Tehuis Vereniging Onderlinge Vrouwenbescherming (Tehuis OV), Huize Kleijn Henegouwen
Noord-Brabant
Huis in de Bocht/ Huize de Bocht
Kinder(te)huis Rustoord /Huize Rustoord
Utrecht
Sint Paula-Stichting / De Paulastichting
Gelderland
Groningen
Het Doorgangshuis / De Helper Haven
Friesland
Limburg
Weet jij meer?
Wij hebben veel informatie over huizen en vindplaatsen van dossiers gevonden, maar nog lang niet alles. We vullen het graag aan. Zie je dat iets niet klopt? Of heb jij meer informatie? Neem dan contact met ons op via afstamming@fiom.nl
