Doorbreek het taboe - Meest gestelde vragen
Bij een ongewenste zwangerschap heeft een vrouw vier keuzes.
Zelf opvoeden
De vrouw kiest ervoor het kind te houden en gaat het kind zelf opvoeden.
Abortus is de dagelijkse term voor ‘abortus provocatus’, waarmee we een vrijwillige, bedoelde zwangerschapsafbreking door medisch ingrijpen aanduiden. Daartegenover staat ‘spontane abortus’, wat in de volksmond meestal ‘miskraam’ wordt genoemd.
Abortus is één van de mogelijkheden die een vrouw heeft als ze ongewenst of ongepland zwanger is. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk, afhankelijk van hoe ver de zwangerschap gevorderd is. De behandelingen worden uitgevoerd door wettelijk erkende instellingen die onder inspectie van de Gezondheidszorg vallen. De kwaliteit en veiligheid van de behandeling worden hiermee geborgd.
Abortus is in Nederland sinds 1984 wettelijk toegestaan. Vanaf 1 november van dat jaar is de huidige Wet Afbreking Zwangerschap (WAZ) van kracht.
In 2015 werden 30.803 zwangerschapsafbrekingen uitgevoerd. Daarvan betrof 13% vrouwen die in het buitenland woonachtig waren en voor de abortus naar Nederland kwamen. Het aantal behandelde vrouwen dat in Nederland woonde is 26.916. Deze cijfers zijn al jaren vrij stabiel, al is er in 2015 voor het eerst sinds jaren weer een lichte stijging te zien (442 meer in vergelijking met het voorgaande jaar). Deze stijging doet zich vooral voor bij vrouwen ouder dan 25 jaar.
De belangrijkste bron voor abortuscijfers is de Inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ). De inspectie tracht ieder jaar een rapportage uit over de abortushulpverlening in het voorgaande jaar. De (geanonimiseerde) cijfers worden door de klinieken en ziekenhuizen zelf aangeleverd. Zij zijn hiertoe verplicht vanuit de Wet Afbreking Zwangerschap (WAZ). Het meest actuele jaaroverzicht is uitgegeven in februari 2017 en bevat cijfers over het jaar 2015. Lees de belangrijkste conclusies uit dit jaarrapport.
Een abortus kan alleen meteen als je tussen de 10 en 16 dagen overtijd bent. Dit heet dan een overtijdsbehandeling. ‘Overtijd’ wordt gerekend vanaf het moment waarop je eigenlijk ongesteld had moeten worden. Je kunt dan zonder tussenkomst van je huisarts een afspraak maken bij een abortuskliniek. Als je langer dan 16 dagen overtijd bent, geldt de wettelijk verplichte bedenktijd van 5 dagen.
De wettelijk verplichte bedenktijd is ingesteld, om de vrouw te beschermen tegen een overhaaste beslissing waar ze later spijt van kan krijgen. Als een vrouw langer dan 16 dagen overtijd is dan is er sprake van een wettelijke verplichte bedenktijd van vijf dagen. Deze bedenktijd gaat in vanaf het moment dat de vrouw de keuze voor een mogelijke abortus besproken heeft met een (huis)arts. De abortusbehandeling mag dan vanaf de zesde dag na het eerste gesprek met een arts worden uitgevoerd.
Er zijn verschillende manieren om een zwangerschap te beëindigen, afhankelijk van de duur van de zwangerschap. Een veelgebruikte methode is de zuigcurettage. Maar er kan ook gekozen worden voor een abortuspil.
Elk jaar kiezen zo’n 28.000 vrouwen een abortus. De meeste vrouwen staan hier achter en kunnen leven met hun gevoelens erover. Maar sommige vrouwen krijgen spijt van de abortus. Ze voelen zich verdrietig of worstelen met schuldgevoelens.
Vrouwen die onder druk voor abortus kiezen, ervaren achteraf meer psychosociale klachten. Dit effect is nog sterker als de vrouw zich gedwongen heeft gevoeld om voor abortus te kiezen. Dit is één van de belangrijkste conclusies uit een dossieronderzoek onder cliënten abortusverwerking (Online hulp bij abortusverwerking). In het septembernummer van het Tijdschrift voor Seksuologie staan de resultaten van dit onderzoek.
Uit onderzoek blijkt dat het taboe op het kiezen voor een abortus groter lijkt te worden. Meer dan de helft van de vrouwen die gekozen heeft voor een abortus geeft aan er niet makkelijk over te praten en bijna de helft van deze meisjes schaamt zich voor hun abortuservaring. Het maken van een weloverwogen keuze, zonder drang of dwang zijn van groot belang voor het voorkomen van (psychische) problemen en spijt op de lange termijn.
Fiom biedt hulp en ondersteuning aan vrouwen vanaf 16 jaar* die in Nederland wonen en psychosociale (emotionele) klachten hebben naar aanleiding van een abortus. Emotionele klachten, gevoel van leegte of iets missen: dit zijn voorkomende en normale reacties in de eerste periode na een abortus. Als vrouwen drie maanden na de abortus nog steeds last hebben dan kunnen zij zich aanmelden voor hulp. Er zijn verschillende manieren om hulp van Fiom te krijgen:
Jonger dan 16 jaar dan kan het zijn dat er toestemming nodig is voor de abortusbehandeling.