Wetten

Er zijn bij abortus twee wetten van belang.

  1. De Wet Afbreking Zwangerschap (WAZ)

  2. De Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst (WGBO)

Sinds 1984 is de Wet Afbreking Zwangerschap van kracht. In deze wet staat hoe de abortushulpverlening in Nederland is geregeld. Een zwangere vrouw kan ervoor kiezen om haar zwangerschap af te breken. Enkele belangrijke voorwaarden voor het afbreken van een zwangerschap die in de wet worden genoemd zijn:

  • Een abortus mag tot de 24e week van de zwangerschap*.
  • Sinds 1 januari 2023 geldt een flexibele bedenktijd bij abortus. Dat houdt in dat je in samenspraak met de abortusarts bepaalt hoeveel bedenktijd je nodig hebt om tot een weloverwogen en eigen besluit te komen. Dit kan 0 dagen zijn, maar ook 10 dagen als dit jou helpt.
  • Er dient altijd eerst een gesprek met een arts plaats te vinden. Dit kan je eigen huisarts of de arts van een abortuskliniek zijn. Deze moet nagaan of de vrouw vrijwillig en zorgvuldig een besluit heeft genomen.
  • Er moet sprake zijn van een noodsituatie. Dit staat beschreven in de WGBO.

 * Officieel is die termijn gesteld op 24 weken, maar artsen houden in de praktijk vaak een termijn van 22 weken aan. Dat is omdat artsen tot op 2 weken nauwkeurig de duur van de zwangerschap kunnen bepalen. De termijn van 24 weken is vastgelegd in de Strafwet en heeft te maken met de levensvatbaarheid van het kind buiten de baarmoeder.

Evaluatie Wet Afbreking Zwangerschap

In de jaren na invoering van de Wet afbreking zwangerschap is er veel in de geneeskunde en de samenleving veranderd. De wet is daarom in 2005 geëvalueerd om te kijken hoe deze in de praktijk functioneert. Ook is onderzocht of er aanleiding was om de wet te wijzigen.

De belangrijkste conclusie van de evaluatie is dat de WAZ in het algemeen goed wordt nageleefd en dat er voldoende toezicht is op naleving van de WAZ. De hulpverlening bij abortus is waar nodig beschikbaar en toegankelijk (bron: ZonMw).

In juli 2018 heeft minister De Jonge (VWS) opnieuw opdracht gegeven voor evaluatie van de wet (vanaf 2005). De centrale vraag is ook nu hoe de wet functioneert in de praktijk. De minister wil daarnaast dat de evaluatie zich richt op toekomstbestendigheid van de wet, de nazorg, de informatievoorziening en keuzehulpverlening. De complete toelichting van de minister op de evaluatie is terug te lezen in de kamerbrief van 19 februari 2021

Regelgeving

Jonger dan 16 jaar

Wanneer een meisje zwanger is en jonger dan 16 jaar, dan is voor een abortus toestemming nodig van de ouder(s) of voogd. Als deze toestemming niet verkregen wordt is het mogelijk direct naar de huisarts of abortuskliniek te gaan. De arts beoordeelt of de jonge vrouw de gevolgen van haar keuze begrijpt. In dat geval kan er toch, zonder toestemming, een abortusbehandeling plaats vinden. Artsen zijn niet verplicht om de ouder(s) of voogd hierover in te lichten.

Kosten abortus

Een abortus wordt vergoed vanuit de Kaderwet VWS-subsidies. Dat betekent dat de vrouw die de abortus ondergaat, zelf niets hoeft te betalen wanneer ze woonachtig is in Nederland. Een abortusbehandeling in het ziekenhuis kan alleen op medische indicatie en wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Dit kan gevolgen hebben in gevallen waarbij de abortus geheim gehouden moet worden. Wanneer de zwangere vrouw in het buitenland woont, worden de kosten niet vergoed door de verzekeraar. Actuele prijzen zijn op te vragen bij de klinieken.

Kamerbrieven CASA klinieken

Beantwoording Kamervragen over mogelijk nog grotere fraude bij CASA klinieken, 11-12-2017
Minister Bruins (Medische Zorg en Sport) beantwoordt de vragen van het Kamerlid Van der Staaij (SGP) over mogelijk nog grotere fraude bij CASA klinieken.

Kamerbrief: Signalen over onrechtmatigheden bij abortusklinieken, 27-09-2017
Naar aanleiding van diverse berichten in de media over onrechtmatigheden bij de CASA-organisatie en zorgen over de continuïteit van de abortushulpverlening.

Kamerbrieven

Kamerbrief over psychosociale gevolgen van abortus, 24-02-2017
Minister Schippers beantwoordt de vragen en opmerkingen over de beleidsreactie op het rapport 'Abortus en psychische gezondheid'.

Kamerbrief over abortuscijfers, 24-01-2017
Minister Schippers (VWS) informeert de Tweede Kamer over welke maatregelen passen bij de uitspraak om het abortuscijfer omlaag te krijgen en over hoe de evaluatie van de Wet afbreking zwangerschap(externe link) eruit moet zien.