Waar donorconceptie vroeger nog gehuld was in geheimhouding, wordt nu geadviseerd om open te zijn over de donorconceptie. Door je kind in te lichten over zijn ontstaansgeschiedenis, ontstaat een open en eerlijke ouder-kindrelatie. Soms overwegen ouders om alleen met hun kind te praten over de donorconceptie, zonder de rest van de omgeving op de hoogte te stellen. Daar kunnen natuurlijk verschillende redenen voor zijn. Toch kan dit op latere leeftijd van het donorkind lastig worden voor het hele gezin. Hoe zorg je voor openheid over donorconceptie in je omgeving?
Het signaal dat wordt afgegeven als je familie en vrienden niet op de hoogte brengt, is dat donorconceptie iets is om je voor te schamen. Iets wat je verborgen houdt, terwijl je nauw in contact staat met je familie. Het op de hoogte brengen van familie en vrienden kan je juist begrip, erkenning en steun brengen. Bovendien laat jij zo je kind zien dat er niks is om je voor te schamen.
Wie vertel je wat over donorconceptie?
Hoe eerder je familie en vrienden inlicht en betrekt bij het proces, hoe meer ruimte en tijd zij hebben om te wennen. Zo geef je ze zelf de mogelijkheid om vertrouwd te raken met donorconceptie en alles wat daarbij komt kijken. In je familie- en vriendenkring kunnen dan ook spontaan belangrijke vertrouwenspersonen opstaan in alle stadia van het proces.
Stel je het moment van vertellen uit, dan wordt het complexer. Je omgeving kan moeite hebben om het proces te begrijpen waar jij al lange tijd in zit. Bovendien kan de teleurstelling groot zijn als blijkt dat ze jouw vertrouwen niet eerder hadden.
Kijk ook verder dan je naaste omgeving, er zijn meer mensen die betrokken zijn bij jouw gezin. Denk bijvoorbeeld aan leerkrachten, artsen en ondersteunende instanties. Informatie over donorconceptie kan ook voor deze betrokkenen nuttig zijn. Artsen zijn geholpen met informatie over de donorconceptie bij de diagnose en de behandeling van eventuele medische aandoeningen. Leerkrachten kunnen adequaat reageren als het kind erover spreekt of als de aanleunende thema’s aan bod komen.
Het gaat ongetwijfeld een keer gebeuren dat onbekenden of kennissen reageren op gelijkenissen tussen jou en/of je partner en jouw kind. Het is aan jou of je ze dan inlicht of niet. Kijk wat op dat moment past bij jouw situatie en jouw gezin.
Wat zijn mogelijke reacties uit de omgeving?
De reacties van buitenstaanders op de vorming van jouw gezin na donorconceptie zijn uiteenlopend. De band die je hebt met de ander, de manier en het moment waarop je het deelt, kunnen van invloed zijn.
- Vaak snappen mensen wel dat het gaat om zeer persoonlijke informatie. Ze reageren dan ook sensitief, al zijn ze misschien verrast.
- Mensen kunnen zich ongemakkelijk voelen bij het onderwerp. Kwetsende of ongepaste opmerkingen zijn dan zo gemaakt, vaak vanuit onwetendheid.
- Het is goed mogelijk dat men vragen gaan stellen. Veel mensen zijn niet bekend met het onderwerp donorconceptie. Help ze door hen uit te leggen wat het allemaal inhoudt.
- Opa’s en oma’s hebben ook nog een beetje een eigen verhaal omdat ze dichterbij betrokken zijn. Zij kunnen zich schuldig voelen. Zouden ze genetisch iets doorgegeven hebben, dat vruchtbaarheidsproblemen veroorzaakt? Ze kunnen zich ongemakkelijk voelen bij het onderwerp en bij hun eigen verdriet; het verlies van een genetische band met hun kleinkind.
Moet mijn kind niet eerst weten dat hij ontstaan is via donorconceptie?
Het is begrijpelijk dat je denkt dat je kind het recht heeft om als eerste te weten wat zijn ontstaansgeschiedenis is. Er wordt geadviseerd om van jongs af aan te praten over de donor, zodat je kind het stapsgewijs kan leren begrijpen. Jonge kinderen kunnen donorconceptie echter nog niet volledig bevatten. Kinderen begrijpen informatie over hun ontstaansgeschiedenis pas volledig als ze 7 of 8 jaar zijn. Dat zou betekenen dat je dan ook pas vanaf die leeftijd je omgeving op de hoogte zou kunnen stellen, en dat heeft nadelen.
Als je anderen niet meeneemt in het begin van het proces, kunnen zij zich tekort gedaan voelen. Daarnaast mis je zelf in het gehele conceptietraject de steun van familie en vrienden. Als je de omgeving pas in een later stadium inlicht, kan het kind in een positie terecht komen dat hij iets moet uitleggen wat hij zelf nog niet helemaal kan bevatten. Het voordeel van openheid vanaf het begin, is dat zowel je kind als je omgeving geleidelijk wennen aan het idee. Zo blijft het een belangrijk detail waar je kind mee opgroeit, in plaats van een verhaal wat in één keer uit de lucht komt vallen.
Je kunt er natuurlijk altijd voor kiezen om specifieke informatie over de donor (bijvoorbeeld gegevens over het uiterlijk) voor je kind houden. Zo kan je kind later zelf bepalen wat hij/zij wel of niet wil delen met anderen. Kinderen die opgroeien met openheid over donorconceptie, voelen zich er doorgaans goed bij dat anderen het weten. Naarmate je kind opgroeit kan je hem of haar betrekken in de beslissing wie wel of niet verder ingelicht kan worden.
Heb je steun nodig?
Vind je het nog steeds een lastige kwestie? Begrijpelijk! Lees eens ervaringsverhalen van anderen. Dat kan je helpen bij het maken van de juiste afwegingen. Ook zijn er verschillende boeken voor kinderen en volwassenen die meer informatie geven of neem eens deel aan een van onze webinars of workshops.
